စြယ္စံုၿမိဳ႕ေတာ္သို႕ လာေရာက္လည္ပတ္ေသာသူအေပါင္းတို႔ ကိုယ္စိတ္ႏွလုံးရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ႔ၾကပါေစလို႔ဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းေပးလိုက္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။

Wednesday, July 19, 2017

ပ်ဴၿမိဳ႕ျပနိုင္ငံမ်ား

အေရးပါေသာ ပ်ဴၿမိဳ႕ျပေနရာမ်ားအား ေျမပုံေပၚတြင္ ေတြ႕ရပုံ

ပ်ဴ (Pyu) Pyuu (ပ်ဴး) သို႔မဟုတ္ Pyus (ပ်ဴစ္) ဟုလည္းဆို၊ တ႐ုတ္တို႔က Pyao (ေျပာင္) ဟုမွတ္တမ္းတင္) ဆိုသည္မွာ BCE ၁၀၀ မွ CE ၈၄၀ ႏွစ္အတြင္း ယခုေခတ္ (ျမန္မာ)၏ အလယ္ပိုင္းႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္းတို႔တြင္ ေတြ႕ရွိရေသာ ၿမိဳ႕ျပမ်ား အစုအေဝးႏွင့္ ၎တို႔၏ ဘာသာစကားကို ရည္ညႊန္းပါသည္။ ပ်ဴသမိုင္းကို အဓိက သမိုင္းေၾကာင္း ႏွစ္ခုအားျဖင့္ သိရသည္- ေက်ာက္ထြင္းစာမ်ားတြင္ ေတြ႕ရေသာ ပ်ဴတို႔၏ ယဥ္ေက်းမွု လက္က်န္အရ ေသာ္လည္းေကာင္း (အခ်ိဳ႕ကို ပါဠိဘာသာ ျဖင့္ေတြ႕ရသည္။ သို႔ရာတြင္ အခ်ိဳ႕ကို ပ်ဴအေရးအသားမူ သို႔မဟုတ္ ပ်ဴဘာသာအခြဲျဖစ္ေသာ ဂုပၸတအေရးအသား အျဖစ္ေတြ႕ရသည္)၊ တ႐ုတ္ျပည္အင္ပါယာသမိုင္းတြင္ ထိန္းသိမ္းထားေသာ တ႐ုတ္ခရီးသြားမ်ားႏွင့္ ကုန္သည္အခ်ိဳ႕၏ မွတ္တမ္းတိုမ်ား အားျဖင့္လည္းေကာင္း သိရသည္။

ပ်ဴတို႔သည္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဗမာမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား၏ တစ္စိတ္တပိုင္းျဖစ္လာေသာ တ႐ုတ္-တိဘက္မ်ားႏွင့္ လူမ်ိဳးကြဲ ထိမ္းျမားလက္ထပ္ျခင္းမ်ား ရွိေသာ္လည္း ဗမာ(ဗမာလူမ်ိဳး) ႏွင့္ မတူကြဲျပားေသာ လူမ်ိဳးစုျဖစ္သည္ဟု ယုံၾကည္ရဖြယ္ရွိသည္။ ဗမာ သို႔မဟုတ္ ဗမာ မ်ိဳးႏြယ္ကို တည္ေထာင္ ျဖစ္ေပၚလာေစေသာ ဘိုးေဘး သုံးဦးအနက္ တစ္ခုျဖစ္ေသာ ပ်ဴတို႔သည္ ေဖာ္ျပပါ အုပ္စုသုံးစု၏ ေရာေႏွာမွုမွ ျဖစ္ေပၚလာသည္ဟု ယုံၾကည္ၾကသည္-(၁) ေက်ာက္ေခတ္၊ ေၾကးဝါေခတ္ႏွင့္ သံေခတ္တို႔ကတည္းက ထင္ရွားမွုမရွိေသာ ေဒသတြင္း ေနထိုင္သူအနည္းစု၊ (၂) ဟိႏၵဴဘာသာ၊ ဗုဒၶဘာသာ တို႔ႏွင့္အတူ ၎တို႔၏ ယဥ္ေက်းမွုႏွင့္ စာေပတို႔ကိုတပါတည္း သယ္ေဆာင္လ်က္ ဆက္တိုက္ ဝင္ေရာက္လာေသာ အိႏၵိယနိုင္ငံမွ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ် ဝင္ေရာက္လာသူမ်ားႏွင့္ (၃) ေနာက္ဆုံးအုပ္စုမွာ ေျမာက္ဘက္မွ ဝင္ရာက္လာသည္ဟု ယုံၾကည္ရေသာ တိဘက္တို-ဘားမင္း အုပ္စုတို႔ျဖစ္သည္။

ေရွးဦး အေျခခ်ေနထိုင္မွု
ေနာင္တြင္ ဗမာဟု ေခၚတြင္သည့္ ေဒသသို႔ ပ်ဴတို႔သည္ BC ၁ ရာစု သို႔မဟုတ္ ထို႔ထက္ေစာ၍ ေရာက္ရွိလာၿပီး ၿမိဳ႕ျပနိုင္ငံမ်ားျဖစ္သည့္ ဘိႏၷက၊ မြန္ဂါမို၊ သေရေခတၱရာ၊ ဗိႆနိုးၿမိဳ႕၊ ေျမာက္ဘက္ရွိ ကြတ္ခိုင္၊ သံလြင္ျမစ္ အေရွ႕ဘက္ျခမ္းရွိ ဟန္လင္းႀကီး၊ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္၌သံတြဲႏွင့္ အေရွ႕ဘက္ရွိ ရိုးမၿမိဳ႕ျပနိုင္ငံမ်ားတို႔ကို တည္ေထာင္ခဲ့သည္။  ပ်ဴတို႔သည္ ၿမိဳ႕မ်ားကို တည္ေထာင္ခဲ့ရာ ၎တို႔မွာ AD ၄-၈ ခုႏွစ္တြင္ သေရေခတၱရာ(ျပည္)၊ မိုင္းေမာ၊ ဗိႆနိုး (အမွန္စင္စစ္ ဟိႏၵဴနတ္ဘုရား ဗိႆနိုးကို အစြဲျပဳ ေခၚဆိုျခင္း ျဖစ္သည္) (ခမာတပ္မ်ား AD၂၁၀ မွ ၂၂၅ ထိ သိမ္းပိုက္ထားခဲ့သည္)၊ AD ၁ မွ ၄ ခုႏွစ္တြင္ ေတာင္တြင္းႀကီး၊ AD ၂ မွ ၉ ခုႏွစ္တြင္ ဟန္လင္း (ဝက္လက္)၊ (ဟန္လင္းႀကီး)၊ တေကာင္း(သပိတ္က်င္း)၊ ဝတီ(နထိုးႀကီး)၊ မိုင္းေမာ(ပင္းေလး)(ျမစ္သား)၊ ဘိႏၷက(ေပ်ာ္ဘြယ္) တို႔ျဖစ္သည္။ ထိုေခတ္ကာလတြင္ ျမန္မာနိုင္ငံသည္ တ႐ုတ္မွ အိႏၵိယသို႔ ကုန္းလမ္းခရီး ကုန္သြယ္လမ္း တစ္စိတ္တစ္ေဒသ ျဖစ္ခဲ့သည္။ သကၠရာဇ္ ၉၇ မွ ၁၂၁ ထိ တ႐ုတ္နိုင္ငံဆိုင္ရာ ေရာမသံတမန္မ်ားသည္ ခရီးသြားရာ၌ ဗမာနိုင္ငံကို ျဖတ္ေသာ ကုန္းလမ္းခရီးကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ပ်ဴတို႔သည္ သေရေခတၱရာသို႔ သြားရန္ ဧရာဝတီျမစ္တေလ်ာက္ အျခားလမ္းတစ္ခု၊ အေနာက္ဖက္၌ အိႏၵိယသို႔သြားရန္ႏွင့္ အေရွ႕ဘက္၌ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ကၽြန္းဆြယ္သို႔သြားရန္ ေရလမ္းခရီးကိုလည္းေကာင္း လမ္းဖြင့္ေပးခဲ့သည္။

ယဥ္ေက်းမွုႏွင့္ ဓေလ့ထုံးစံမ်ား
တ႐ုတ္သမိုင္း အေထာက္အထားမ်ားက ပ်ဴတို႔သည္ တိုင္းနိုင္ငံ ၁၈ ခုကို ခ်ဳပ္ကိုင္ခဲ့ၿပီး ၾကင္နာ၍ ေအးခ်မ္းေသာ လူမ်ိဳးမ်ားဟူ၍လည္းေကာင္း၊ လွပတင့္တယ္ က်က္သေရရွိေသာ ပ်ဴလူမ်ိဳးဟူ၍ လည္းေကာင္း မွတ္တမ္းတင္ခဲ့သည္။ ပ်ဴတို႔ၾကားတြင္ ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားသည္ဟု မွတ္တမ္း မရွိသေလာက္ပင္ ျဖစ္သည္။ အျငင္းပြားမွုမ်ားကို ႀကီးၾကပ္သူမ်ားပါေသာ ႏွစ္ဦးရင္ဆိုင္ တိုက္ခိုက္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ၿပိဳင္ပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းအားျဖင့္ ေျဖရွင္းၾကသည္။ ပ်ဴတို႔သည္ ပိုးထည္အစစ္အစား ပိုးထည္ကဲ့သို႔ ေပ်ာ့ေျပာင္းႏူးညံ့ေသာ လက္ပံပင္ေလၽွာ္ (ပိုးခ်ည္ထည္)ႏွင့္ ယက္လုပ္ေသာ အဝတ္အထည္မ်ားကို ဝတ္ဆင္ၾကသည္။ ထိုသို႔အားျဖင့္ ပိုးခ်ည္ထုတ္ေသာ ပိုးေကာင္ေလးမ်ားကိုသတ္ရန္မလိုေတာ့ေပ။ ျပစ္မွုက်ဴးလြန္ပါက ႀကိမ္ဒဏ္ေပးၿပီး ႀကီးမားေသာ ျပစ္မွုမ်ားက်ဴးလြန္ပါက ေသဒဏ္က်ေရာက္ေသာ္လည္း ေထာင္ရွိသည္ဟု သိမွတ္ရျခင္းမရွိပါ။ ပ်ဴတို႔သည္ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားျဖစ္သည္။ ကေလးအားလုံးသည္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ားတြင္ အသက္ ခုနစ္ႏွစ္မွ ႏွစ္၂၀ အတြင္း သာမေဏ ဘဝျဖင့္ ပညာသင္ဆည္းပူးၾကသည္။

ပ်ဴၿမိဳ႕ျပနိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ၎တို႔၏ အိမ္နီးခ်င္းမ်ားကို ျပေသာ AD ၈၀၀ အာရွတိုက္ေျမပုံ

ေရႊ႕ေျပာင္း အေျခခ်ျခင္း
ပ်ဴၿမိဳ႕ျပနိုင္ငံတို႔သည္ ပ်ဴနိုင္ငံေတာ္အျဖစ္ မည္သည့္ အခါကမွ စည္းလုံး ေပၚထြန္းခဲ့ျခင္း မရွိခဲ့ေပ။ သို႔ရာတြင္ ပို၍ အင္အားႀကီးေသာ ၿမိဳ႕မ်ားသည္ ထင္ရွားလာၿပီး အင္အားငယ္ေသာ ၿမိဳ႕မ်ားမွ အခြန္အတုပ္ ေတာင္းခံျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ အင္အားအႀကီးမားဆုံးၿမိဳ႕မွာ သေရေခတၱရာ ျဖစ္သည္။ ေရွးေဟာင္းသုေတသန အေထာက္အထားမ်ားအရ တည္ေထာင္ခဲ့သမၽွေသာ ၿမိဳ႕မ်ားအနက္ အင္အား အႀကီးမားဆုံးဟု ညႊန္းဆိုသည္။

၎ၿမိဳ႕ကို တည္ေထာင္သည့္ ခုႏွစ္သကၠရာဇ္ကို မသိရေပ။ ပ်ဴသမိုင္းအရ AD ၉၄ ခုႏွစ္ မင္းဆက္အေျပာင္းအလဲ မျပဳမီက ျဖစ္ဖြယ္ရာ ရွိသည္။ ၇ ရာစုတြင္ ပ်ဴတို႔သည္ ၎တို႔၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ကို ေျမာက္ဘက္ ေျခာက္ေသြ႕ေသာ ဟန္လင္းႀကီးဘက္သို႔ ေရႊ႕ခဲ့သည္။ သေရေခတၱရာကိုမူ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္မွုကို ထိန္းခ်ဳပ္ေသာ ဒုတိယ ဗဟိုခ်က္မၿမိဳ႕အျဖစ္ ထားရစ္ခဲ့သည္။ ေနရာအတိအက်မသိရေသာ ေျမာက္ဘက္ၿမိဳ႕ေတာ္ကို ပို၍ အေရးေပးမွုေၾကာင့္ ၆၅၆ ခုႏွစ္တြင္ သေရေခတၱရာသည္ အလြယ္တကူ စြန႔္ပစ္ျခင္း ခံရေတာ့သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ သမိုင္းဆရာမ်ားက ၿမိဳ႕ေတာ္သည္ ဟန္လင္းႀကီးျဖစ္ၿပီး တေကာင္းေရွးၿမိဳ႕ေဟာင္းႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ေကာင္း ဆက္ႏြယ္လိမ့္မည္ဟု ယုံၾကည္ၾကသည္။ ၿမိဳ႕ေတာ္သစ္ မည္သည့္ေနရာတြင္ တည္ခဲ့ေစကာမူ ၉ ရာစုအလယ္ပိုင္းတြင္ တ႐ုတ္ျပည္ နန္းေဇာင္း(နန္‌ေက်ာက္ဟုလည္ ေရးသည္၊ နန္ေခ်ာင္၊ နန္ေက်ာင္ စသျဖင့္လည္း ေရးၾကသည္၊ နန္ခ်ိဳဟုပင္ ေရးေသးသည္) တိုင္းနိုင္ငံ၏ လုယက္ဖ်က္ဆီးျခင္းကို ခံရသည္။ ပ်ဴတို႔လႊမ္းမိုးမွု ကာလလည္း ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရေတာ့သည္။

ဘာသာစကား
ယခု ျမန္မာနိုင္ငံ၏ အလယ္ပိုင္းႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ပ်ဴဘာသာစကားကို ေတြ႕ရွိရသည္။ ေက်ာက္စာမ်ားအရ ပ်ဴဘာသာစကားသည္ ၎တို႔၏ ယဥ္ေက်းမွု အႂကြင္းအက်န္မ်ားအျဖစ္ ကၽြန္ုပ္တို႔ သိရွိရသည္ (အခ်ိဳ႕ကို ပါဠိဘာသာအားျဖင့္ ေတြ႕ရသည္။ သို႔ရာတြင္ ပ်ဴဘာသာသို႔ ျပန္ဆိုထားသည္ သို႔မဟုတ္ ပ်ဴဘာသာႏွင့္ အနည္းငယ္ လြဲေသာ ဂုပၸတ စာမ်ားတြင္ ေတြ႕ရသည္)။ ပ်ဴဘာသာစကားသည္ AD ၅ ခုႏွစ္တြင္ ရခိုင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္း၌ အစျပဳခဲ့သည္။ ျမေစတီဘုရားေက်ာက္စာကို ပ်ဴ၊ မြန္၊ ဗမာႏွင့္ ပါဠိဘာသာမ်ားျဖင့္ AD ၁၁၁၃ တြင္ ေရးထိုးခဲ့သည္။ ပ်ဴဘာသာစကားကို AD ၁ ရာစုႏွစ္ႏွင့္ မြန္ဘာသာစကားကို AD ၅ ရာစုႏွစ္တို႔တြင္ ေရးထိုးထားေသာ မွတ္တမ္းမ်ားရွိၿပီး၊ ဗမာစကားကိုမူ AD ၁၁ ရာစုႏွစ္မွသာ ေရးထိုး မွတ္တမ္းတင္ခဲ့သည္။တ႐ုတ္သမိုင္းမ်ားတြင္ ပ်ဴတို႔ကို ‘ပအိုင္းဝ္’ဟု မွတ္တမ္းတင္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ပ်ဴတို႔ကမူ ၎တို႔ကိုယ္ ၎တို႔ တရိကုလဟု ေခၚဆိုသည္။ ေအဒီ၇၅၅ တြင္ တ႐ုတ္တို႔ကို ေအာင္နိုင္ရန္အတြက္ နန္ခ်ိဳႏွင့္ တိဘက္တို႔ မဟာမိတ္ဖြဲ႕ခဲ့သည့္ မွတ္တမ္းမ်ားရွိသည္။ နန္ခ်ိဳရွင္ဘုရင္ ကိုလိုဖန္သည္ ပ်ဴတို႔ႏွင့္ ဆက္သြယ္ခဲ့သည္။ ပ်ဴရွင္ဘုရင္မ်ားကို မဟာရာဇာမ်ား ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ဝန္ႀကီးမ်ားကို မဟာသိန ဟူ၍လည္းေကာင္း ေခၚၾကသည္။ နန္ခ်ိဳသည္ ပ်ဴစစ္သားမ်ားကို ဟႏြိဳင္းသို႔ AD ၈၆၃ တြင္ သြားေရာက္ တိုက္ခိုက္ေစသည္။ AD ၈၃၂ တြင္ နန္ခ်ိဳသည္ ပ်ဴတို႔၏ ဟန္လင္းရြာကို လုယက္ခဲ့သည္။

ေတာင္ပိုင္းအိႏၵိယစာ အေရးအသားကို အသုံးျပဳေသာ ပ်ဴ ကမၺည္းစာမ်ားက ဗိကရာမမင္းဆက္ AD ၆၇၃ မွ ၇၁၈ အထိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ပ်ဴေက်ာက္စာမ်ားအရ ဗိကရာမ အမည္ရွိ မင္းတို႔၏ အမည္မ်ားေနာက္၌ ဗိႆနိုးကို ထည့္ၾကသည္။ အလားတူဓေလ့ထုံးစံကို BC ၁၀၀ တြင္ အိႏၵိယ ဂုပၸတေခတ္၊ သေရေခတၱရာ၊ ေတာင္ဘက္၌ မြန္၊ ထိုင္း၊ ကေမၻာဒီးယားတို႔တြင္ ေတြ႕ရသည္။ ဂါ႐ုဒ ေပၚတြင္ မတ္တပ္ရပ္လ်က္ရွိေသာ ဗိႆနိုး႐ုပ္ထု၏ လက္ဝဲဘက္တြင္ ၾကာပန္းေပၚတြင္ မတ္တပ္ရပ္လ်က္ရွိေသာ လက္ခ်မီးရွိသည္။ ထို႔ျပင္ ျဗာမင္၊ သၽွီဝ(သီဝ ဟုလည္းေခၚသည္)ႏွင့္ ဗိႆနိုးတို႔၏ ပလႅင္မ်ားကိုလည္း ေတြ႕ရသည္။ ဗာမင္ဆိုေသာအမည္သည္ အိႏၵိယ ပါလဝ ဩဇာ လႊမ္းမိုးမွုမ်ားကို ညႊန္ျပသည္။အိႏၵိယ အမည္ ေဖာ္ျပထားေသာ ဗာမင္မင္းဆက္သည္ အိမ္နီးခ်င္း ၿပိဳင္ဘက္ ၿမိဳ႕ေတာ္ရွိေၾကာင္းကို ညႊန္ျပသည္။ သို႔ေသာ္ ယေန႔ထိ တူးေဖာ္ခ်က္မ်ားအရ ျပည္ၿမိဳ႕ေဟာင္းသည္သာ တစ္ခုတည္းေသာ ပ်ဴတို႔၏ ေနရာေဒသျဖစ္သည္။  တ႐ုတ္ရာဇဝင္ မွတ္တမ္းတြင္ ခ်န္ယိစိန္က မုတၱမပင္လယ္ေကြ႕ တဝိုက္ရွိ မြန္တို႔၏ ေဒသတြင္ အေျခခ်ေသာ အိႏၵိယမွ ဆင္းသက္ေသာ ျဒာဝိဒိယန္ မ်ိဳးႏြယ္စုအမည္ျဖစ္ေသာ ပံသဝဟူ၍ ရြာနာမည္ကို ေပးခဲ့သည္။ ဤအုပ္စုသည္ ဗိႆနိုးကို ‘မြန္ယဥ္ေက်းမွုျဖင့္ သိမ္းပိုက္မွု’၏ ေရွ႕ေဆာင္အုပ္စုျဖစ္သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ၎ရြာ/ၿမိဳ႕ကို ျမန္မာနိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္းရွိ မြန္ေဒသႏွင့္ ဆက္သြယ္လ်က္ ရာမညပူရၿမိဳ႕ဟူ၍ ေခၚဆိုေစသည္။ တေကာင္းမင္းဆက္ကို ဒြတ္တေဘာင္မင္း၏ မယ္ေတာ္ႏွင့္ ခမည္းေတာ္တို႔၏ အေၾကာင္းမွတ္တမ္းတြင္ ရွင္းလင္းစြာ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားသည္။ ဗိႆနိုးဘုရင္မ၏ မ်ိဳးရိုးအလိုက္ ဆင္းသက္ေသာ မွတ္တမ္းမွာမူ အနည္းငယ္ အေျပာင္းအလဲရွိသည္။ သို႔ေသာ္ သေရေခတၱရာမင္းမ်ားႏွင့္ အစဥ္ေရာေထြးလ်က္ ရွိသည္။ ဤအရာအားလုံးတြင္ ေဒသဆိုင္ရာ ကြပ္ကဲအုပ္ခ်ဳပ္မွု၊ ဟိႏၵဴသို႔မဟုတ္ ဗုဒၶဘာသာ ဂိုဏ္းမ်ား၏ အားေပး ေထာက္ခံမွုမ်ား သဘာဝလြန္ ျဖစ္ရပ္မ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္မွုမ်ား ျပဳလုပ္ထားသည္။

လက္ရွိအေျခအေန
သေရေခတၱရာ၊ ဟန္လင္း၊ ဗိႆနိုး မွလြဲ၍ က်န္ပ်ဴၿမိဳ႕မ်ားမွာ ေပ်ာက္ကြယ္ကုန္ၿပီးျဖစ္သည္။ ယင္းၿမိဳ႕ေဟာင္းသုံးၿမိဳ႕ကို ယဥ္ေက်းမွု ဝန္ႀကီးဌာန၊ ေရွးေဟာင္းသုေတသနဦးစီးဌာနမွ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္လ်က္ရွိသည္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ပ်ဴၿမိဳ႕ေဟာင္းသုံးၿမိဳ႕ကို ယူနက္စကို ကမၻာ့အေမြအႏွစ္ေနရာအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။

ယဥ္ေက်းမွု ဝန္ႀကီးဌာနက ပ်ဴၿမိဳ႕ ၃ ၿမိဳ႕ကို ကမၻာ့အေမြအႏွစ္ စာရင္း (World Heritage List) ဝင္နိုင္ေရးအတြက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကတည္းက စတင္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ယင္းကဲ့သို႔ ျပင္ဆင္နိုင္ရန္အတြက္ ယူနက္စကိုက အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃ ေသာင္း ကူညီခဲ့ၿပီး အီတလီနိုင္ငံက ယူရို ၄ သိန္းႏွင့္ ေရွးေဟာင္း ပညာရွင္မ်ားပါ ပို႔လႊတ္ၿပီး ထိန္းသိမ္းနည္း အတတ္ပညာမ်ား သင္ၾကားေပးခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ ပ်ဴၿမိဳ႕ေဟာင္းမ်ားအတြက္ Management Plan ေရးဆြဲရန္ သီရိလကၤာနိုင္ငံမွ ပညာရွင္မ်ား၊ ပ်ဴေရွးၿမိဳ႕ေဟာင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပဳစုမည့္ စာတမ္းမ်ားကို တည္းျဖတ္ရန္ အဂၤလန္မွ ပညာရွင္ေတြမ်ားလည္း ငွားရမ္းခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

အေစာပိုင္းတြင္ ကုလသမဂၢ ပညာေရး၊ သိပၸံႏွင့္ ယဥ္ေက်းမွုအဖြဲ႕ (UNESCO) ၏ အႀကံေပးအဖြဲ႕ International Council on Monuments and Sites (ICOMOS) က ေဒသတြင္း လိုအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ စီမံခန႔္ခြဲမွု ကိစၥမ်ားစြာ လိုအပ္ခ်က္မ်ား ရွိေနသည့္အတြက္ ေနာက္ထပ္ ၂ ႏွစ္ခန႔္ ၾကာမွသာ အေမြအႏွစ္ စာရင္းဝင္အျဖစ္ တင္ျပရန္ ကန႔္ကြက္ခဲ့ေသးသည္။

သို႔ေသာ္ သေရေခတၱရာ၊ ဟန္လင္း၊ ဗိႆနိုး ေရွးေဟာင္းၿမိဳ႕သုံးၿမိဳ႕ကို World Heritage List ကမၻာ့အေမြအႏွစ္ စာရင္းဝင္အျဖစ္ ကာတာနိုင္ငံ၊ ဒိုဟာၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ကမၻာ့အေမြအႏွစ္ ေကာ္မတီ၏ ၃၈ ႀကိမ္ေျမာက္ အစည္းအေဝးတြင္တြင္ မဲခြဲဆုံးျဖတ္၍ အတည္ျပဳ ၍ သတ္မွတ္လိုက္သည္။ အစည္းအေဝးတြင္ တက္ေရာက္လာသည့္ နိုင္ငံမ်ားက ပ်ဴၿမိဳ႕ေဟာင္းသည္ ျမန္မာတို႔၏ ေရွးအက်ဆုံး ၿမိဳ႕ျပျဖစ္သကဲ့သို႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသတြင္ က်န္ရွိခဲ့သည့္ တန္ဖိုးႀကီးမားေသာ နန္းၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ အေဆာက္အအုံ၊ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာ ထြန္းကားခဲ့ရာ ေနရာျဖစ္သည့္အတြက္ ေလ့လာစရာ စံၿပ ျပယုဂ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ရမည့္ ေနရာတစ္ခုျဖစ္သည္ဟုဆိုကာ ေထာက္ခံၾကသည္။

လက္ရွိတြင္ ၿမိဳ႕ေဟာင္း ဧရိယာအတြင္း ေနထိုင္ေနသည့္ ေဒသခံမ်ားကိုလည္း ေနအိမ္မ်ားမွ ဖယ္ရွားျခင္း ျပဳလုပ္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေရး ဇုန္ နယ္ေျမမ်ား သတ္မွတ္ထားၿပီး ျဖစ္သည့္အတြက္ ေဒသခံမ်ားအေနျဖင့္ အေဆာက္အအုံ တိုးခ်ဲ႕ေဆာက္လုပ္ျခင္း ျပဳလုပ္မည္ဆိုပါက ေရွးေဟာင္း အေဆာက္အအုံမ်ားအေပၚ သက္ေရာက္မွု ရွိမရွိ ကြင္းဆင္းစစ္ေဆးၿပီးမွသာ အေဆာက္အအုံသစ္ ေဆာက္လုပ္ရန္ ခြင့္ျပဳသင့္ မျပဳသင့္စဥ္းစားဆုံးျဖတ္မည္ ဟုလည္း သိရသည္။

အဆိုပါၿမိဳ႕ေဟာင္းနယ္ေျမမ်ားကို ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းမွုတြင္ ကူညီရန္အတြက္ Panasonic ကုမၸဏီႏွင့္ ANA ေလေၾကာင္းလိုင္း ကလည္း ႏွုတ္ကတိေပး ကမ္းလွမ္းထားသည္ဟု ဆိုသည္။





(ပ်ဴေခတ္ပုတီးမ်ား)

0 comments:

Post a Comment

ဤBlogကသင့္အတြက္အက်ိဳးရွိေစပါသလား
ရွိပါတယ္
မရွိပါ