ဆင္ျဖဴေတာ္

ဆင္ျဖဴေတာ္ဆိုသည္မွာ ရွားပါးစာရင္းဝင္ ဆင္အမ်ိဳးအစား တစ္ခုျဖစ္ေသာ္လည္း၊ သီးသန႔္ မ်ိဳးႏြယ္စုတစ္ခုေတာ့ မဟုတ္ေပ။ ဆင္ျဖဴေတာ္ကို အခါအားေလ်ာ္စြာ မိုးႏွင္းကဲ့သို႔ ေဖာ္ျပေလ့ရွိေသာ္လည္း အမ်ားအားျဖင့္ နီညိဳေရာင္ေဖ်ာ့ေဖ်ာ့သာ ေတြ႕ရေလ့ရွိၿပီး ေရစိုစြတ္ေသာအခါ ပန္းေရာင္ေဖ်ာ့ေဖ်ာ့သို႔ ကူးေျပာင္းသြားေလ့ရွိသည္။ အေရာင္ေဖ်ာ့ေသာ မ်က္ခြံ ႏွင့္ ခြာ တို႔လည္း ရွိသည္။

ဆင္ျဖဴသည္ ရွားပါး တိရစၧာန္ ျဖစ္၍ ဆင္ျဖဴကို တစ္ေကာင္ဟု မသုံးပဲ ရတနာကဲ့သို႔ တန္ဘိုးထားရွိေသာေၾကာင့္ ေတာ္ဟု တပ္ကာ ဆင္ျဖဴေတာ္ဟု သုံးႏွုန္းသည္။ ျမန္မာရာဇဝင္၌ ေရွးဘုရင္တြင္ ဆင္ျဖဴေတာ္ (အေသ) ကိုပင္ ရရွိပင္လၽွင္ ဆင္ျဖဴရွင္ဘြဲ႕ကို ခံယူခဲ့သူ ရွိေနပါသည္။ ဆင္ျဖဴေတာ္သည္ က်က္သေရမဂၤလာႏွင့္ ျပည့္စုံသည္ဟုလည္း ယုံၾကည္ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဆင္ျဖဴရွင္ မင္းၾကား ႀကီး၊ တစီးရွင္၊ ငါးစီးရွင္၊ ဆင္ျဖဴမရွင္ မိဘုရားႀကီး စသည္ျဖင့္ ေရွးဘုရင္မ်ားေခတ္က ဘြဲ႕ ခံခဲ့ၾကသည္။

(ဆင္ျဖဴအေသတစ္စီးေမ်ာ လာသည္ကို ဆယ္ယူေစၿပီး ဆင္ကတင္ကာ ဆင္ျဖဴရွင္ဘြဲ႕သျဖင့္ သမိုင္းတြင္ တစ္စီးရွင္ သီဟသူအျဖစ္၎၊ ပင္းယၿမိဳ႕တည္ သီဟသူ အျဖစ္၎ ေက်ာ္ၾကားေပသည္။)

ဆင္ျဖဴေတာ္၏ ၾကန္အင္လကၡဏာ

မ်က္လုံးသည္ ပုလဲေရာင္ ရွိရမည္။
ခြာသည္ အျဖဴေရာင္ ရွိရမည္။
ဆင္၏ေက်ာကုန္းသည္ ငွက္ေပ်ာကုန္း သဏၭာန္ရွိရမည္။
အေမြးေရာင္သည္ ကၽြဲျဖဴလို ရွိရမည္။
အစြယ္ စုံရွိရမည္။
အၿမီးသည္ တံခါးလက္ဝါးပုံစံျဖစ္ရမည္။
နားရြက္သည္ သာမန္ ဆင္ေတြထက္ ႀကီးရမည္။
သာမန္ဆင္မ်ားႏွင့္ မတူဘဲ ကၠဳေျႏၵသိကၡာရွိၿပီး တည္ၿငိမ္ေနရမည္။

ဆင္ျဖဴ (၁၂)မ်ိဳး

၁။“ရတနာဆင္၊ ဒြါရတင္ကား ေငြစဥ္ဦးကင္း၊ ျဖဴဝင္းသည္မွာ ရတနာသရဘူ”
ရတနာမ်ိဳးထဲမွာပါေသာ ဆင္(၁၂)မ်ိဳးရွိတဲ့အနက္က ေငြေရာင္၊ ေငြေသြးကဲ့သို႔၊ ဦးကင္းမ်ား ျဖဴေနလို႔ရွိရင္ တစ္ကိုယ္လုံးျဖဴတာမဟုတ္ဘူးေနာ္။ ဦးကင္းမွာျဖဴတာ။ အဲဒါကို “ရတနာသရဘူ” လို႔ေခၚပါတယ္။ ရတနာသရဘူ၊ ဖူေနရာမွာ *(ဘ)နဲ႔ေရးတယ္။ ေရွးက ရတနာသရဘူ။ ဒါက ပထမဆင္ျဖဴ။

၂။“ျဖဴသည္ မင္းေန၊ မွတ္ေတြသင္ညာ၊ ရတနာပလႅင္”
မင္းေန (သို႔) မင္းထိုင္၊ အဲဒီေနရာ၊ ရွင္ဘုရင္ေနတဲ့ေနရာ၊ ရွင္ဘုရင္ထိုင္တဲ့ေနရာ။ အဲဒီေနရာမွာ ျဖဴလာခဲ့လို႔ရွိရင္ အဲဒီဆင္ကို “ရတနာပလႅင္” လို႔ ေခၚပါတယ္။

၃။“ကခြင္ေဖြးစြာ ရတနာကတင္”
ဆင္ “ကတင္” ရမယ့္ေနရာမွာ ျဖဴေဖြးလာလို႔ရွိရင္ “ရတနာ ကတင္”လို႔ေခၚပါတယ္။

၄။“ကိုယ္ျပင္ဝဲယာ ျဖဴေဖြးစြာလၽွင္ ရတနာကက်ည္း”
ကိုယ္ရဲ့အျပင္ လက္ဝဲ၊ လက္ယာ ျဖဴလာလို႔ရွိရင္ “ရတနာကက်ည္း” ဆင္ျဖဴပါ။

၅။“ကိုယ္မွီး၊ ကၿပီး၊ လွည္းဘီး၊ ခန႔္မၽွ နံ၏ျပင္ပ၊ ပါဒေလးဘက္၊ ျဖဴခ်က္သန႔္စြာ၊ ရတနာေထာက္ရွည္”
ဒါက တစ္ကိုယ္လုံး မဲေနေစကာမူ လွည္းဘီးခန႔္မၽွေလာက္ နံ၏အျပင္ပ၌၊ ၿပီးေတာ့ ေျခေထာက္ေလးေခ်ာင္း ျဖဴေနလို႔ရွိရင္ “ရတနာေထာက္ရွည္” လို႔ ေခၚရမယ္။

၆။“ျဖဴသည္ကုန္းမွာ ရတနာျပႆဒ္”
ေက်ာတည့္တည့္အလည္ေခါင္ကုန္း အဲဒီကျဖဴလာလို႔ရွိရင္ “ရတနာျပႆဒ္” လို႔ေခၚပါတယ္။

၇။“ျဖဴဆြတ္ေပါက္လၽွံ၊ ၿမီးဆံ၊ သရက္ေစ့၊ ေငြ႕အတိမွာ၊ ရတနာပိန္း”
သရက္ေစ့ဆိုတာက ဆင္အၿမီး၊ အရင္းကစၿပီးေတာ့ ႏြားၿမီး၊ ကၽြဲၿမီးမ်ားလိုေပါ့ဗ်ာ၊ ႏြားၿမီး၊ ကၽြဲၿမီးနဲ႔ ျခားနားသြားတာက အဖ်ားက်ေတာ့ သရက္ေစ့ပုံသ႑ာန္ရွိၿပီး ပိုၿပီးေတာ့ ႀကီးသြားေသးတယ္။ အဲဒါကို သရက္ေစ့လို႔ေခၚတယ္။ အဲဒီ သရက္ေစ့ေပၚကမွ တစ္ခါ ဖြာၿပီးေတာ့ အၿမီးဆံအၿမီးမၽွင္ေပါက္တာ။ အဲဒီအၿမီးမၽွင္ႏွင့္တကြ သရက္ေစ့ျဖဴလို႔ရွိရင္ “ရတနာပိန္းဆင္” လို႔ ေခၚပါတယ္။

၈။“ေခၚထိမ္းမွတ္ရိုး ေမးဆုံးျဖဴစြာ ရတနာမုံ”
ဆင္ေမးေစ့မွာ ျဖဴေသာအေမြးေတြ ေပါက္ၿပီးေတာ့ ေမးျဖဴလာလို႔ရွိရင္၊ အေမြးျဖဴ အသားျဖဴလာလို႔ရွိရင္ “ရတနာမုံ” လို႔ေခၚပါတယ္။

၉။“ႏွာယုံ၊ ႏွာဖ်ား၊ ဆူထြားလွစြာ၊ ရတနာဆုပ္”
ရတနာဆုပ္ဆိုတာ (ဆ) တစ္ေခ်ာင္းငင္ ပသတ္နဲ႔ေရးတယ္။ ႏွာယုံ၊ ႏွာဖ်ား ဆိုတာက ႏွာအရင္းကေန အဖ်ားထိေအာင္ေပါ့။ အဲဒီအေမြးေရာ ျဖဴေသာသေဘာရွိလို႔ရွိရင္ အဲဒီဆင္မ်ိဳးကို “ရတနာဆုပ္”ဆင္ျဖဴေတာ္လို႔ ေခၚပါတယ္။

၁၀။“သစ္ခ်ဳပ္ ဟိုး ဟိုး ဝမ္းရိုးအတြင္း၊ လမင္းေရာင္ဝါ ရတနာႀကံဆင္”
အဲဒါ ဝမ္းဗိုက္ျဖဴတယ္ဆိုပါေတာ့ဗ်ာ။ ဝမ္းဗိုက္ျဖဴတဲ့ဆင္ကို “ရတနာႀကံဆင္” လို႔ ေခၚပါတယ္။

၁၁။“ႏွုံးတြင္းပါးစပ္ နားနခ်ပ္တြင္၊ ျဖဴသန႔္လွစြာ ေငြပမာကို ရတနာယပ္”
နားရြက္ႏွစ္ဘက္ျဖဴလို႔ရွိရင္ “ရတနာယပ္” လို႔ေခၚပါတယ္။ နာရြက္တင္ျဖဴေနတယ္။

၁၂။“ေစ့စပ္ေသခ်ာ (၁၁)ျဖာတည္း မ်ားစြာဤတြင္ စုံလင္သည္မွာ ရတနာၾကန္စုံ”
ေျပာခဲ့တဲ့အစိတ္အပိုင္းေတြ အကုန္ျဖဴလာလို႔ရွိရင္ အဲဒါကို “ရတနာၾကန္စုံ” လို႔ေခၚပါတယ္။

“ဆင္အပုံတို႔၊ ဝန္း႐ုံရံခ
ရွိဦးသသို ဂဇဖုန္းစည္၊
မ်ိဳးဇာနည္တည့္ ျပည့္သာဂရ
မတၱတည္းဟူ သိေၾကာင္းကိုေလာ့
ဆင္ျဖဴ ေခၚသင့္ ေခၚစဥ္တည္း။”

ေရွးျမန္မာမင္းမ်ား လက္ထက္က မာတဂၤဆင္၊ ေကလာသဟထၳိဆင္၊ ပု႑ရိကဆင္ႏွင့္ အ႐ုဏ ဟထၳိဆင္ဟူ၍ ဆင္ျဖဴေတာ္ ၄ မ်ိဳးရွိၿပီး ေဗဒင္က်မ္းဂန္မ်ားတြင္မူ ခႏၶာဇလပ္ပြင့္အဆင္း ကဲ့သို႔ ျဖဴေဖြးေသာ ေသတဂဇရာဇာဆင္၊ ဖြတ္ေလ်ာ္ၿပီးစျဖဴေဖြးေသာ အဝတ္ပုဆိုးကဲ့သို႔ အဆင္းရွိသည့္ ေသတဂဇရာဇာဆင္၊ ေမ်ာက္ငိုပြင့္အဆင္းရွိေသာ ေသတဂဇရာဇာဆင္၊ ဧကရာဇ္ပြင့္ အဆင္းရွိေသာ ေသတဂဇရာဇာဆင္၊ ေသတသုဝဏၰဒႏၲဆင္၊ ဆင္ျဖဴေရႊေမြး၊ ေရႊကြန္ယက္အုပ္ဆင္ ဟူ၍ ဆင္ျဖဴ ရ မ်ိဳးရွိေၾကာင္း ရန္ကုန္ နကၡတ္ေဗဒင္ ဆရာအသိုင္း အဝန္းမွ သိရွိရသည္။

ဘုရင့္ေနာင္လက္ထက္ ဆင္ျဖဴေတာ္

၁၉-ရာစု ဆင္ျဖဴေတာ္၊ ထိုင္းလက္ရာ
ဘိုးေတာ္ဘုရားလက္ထက္ ဆင္ျဖဴေတာ္
ဘိုးေတာ္ဘုရား(ဦးဝိုင္း)သည္ နိုင္ငံေတာ္ကိုသာယာေအာင္ အုပ္စိုးေတာ္မူသည့္အျပင္ မင္းက်င့္တရားႏွင့္လည္း ျပည့္စုံေတာ္မူသည့္မင္းဟု ဆိုရေပမည္။ ဘိုးေတာ္ဦးဝိုင္းလက္ထက္တြင္ ဆင္ျဖဴေတာ္ ၉ စီးရရွိကာ ကုန္းေဘာင္မင္းမ်ားလက္ထက္တြင္ ဆင္ျဖဴအမ်ားဆုံးမင္းဟုဆိုရေပမည္။ ဘိုးေတာ္ဦးဝိုင္းကိုယ္တိုင္ကပင္ ပထမ ဆင္ျဖဴ ရရွိခ်ိန္တြင္ ဆင္ျဖဴရွင္ဘြဲ႕ဟု ခံယူခဲ့ၿပီး၊ ေနာက္တစ္စီးတိုးလာေသာအခါ ဆင္ျဖဴမ်ားရွင္ ဟု ခံယူခဲ့သည္။ ထိုဆင္ျဖဴကိုးစီးထဲတြင္ နိဗၺာန္ရြာမွ ရေသာဆင္ျဖဴေတာ္သည္ အထင္ရွားဆုံး ျဖစ္သည္။ နိဗၺာန္ရြာမွ ရေသာ ဆင္ျဖဴေတာ္ သည္ဆဒၵန္မ်ိဳး တကိုယ္လုံးျဖဴစင္ႏူးညံ့စြာရွိၿပီး ဘုရားသမိုင္းေတာ္လာ ဆဒၵန္မ်ိဳး၏ အရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္လည္း ျပည့္စုံေနေပသည္။ ဆင္ျဖဴေတာ္ကို ဖမ္းမိခ်ိန္တြင္ ဆင္ျဖဴ၏ အေႁခြအရံ ဆင္မည္း တစ္ေထာင္တို႔က ဆင္ျဖဴေတာ္ကို ေျမမည္းမ်ားျဖင့္ လူးၾကေလ၏ ဟုဆိုၾကသည္။ ဆင္ျဖဴေတာ္ကို ဆင္ဦးစီး ၃ဝ ေျခလ်င္ ၃၀၀ဝ တို႔ႏွင့္ ဝန္းရံေလရာ အရံဆင္မ်ားခြာသြားၾကသျဖင့္ ဆင္ျဖဴေတာ္ကို အသာအယာ ဖမ္းမိေလသည္။ ဆင္ျဖဴေတာ္ကို ေနျပည္ေတာ္သို႔ ပို႔ေဆာင္ရာတြင္ မင္းတရားႀကီးက ပုဂံၿမိဳ႕သို႔ ႂကြေရာက္ ႀကိဳဆိုရာတြင္ ထိုၿမိဳ႕မွ မင္းကြန္း စံနန္းေတာ္အထိ မိုင္ ၁၀ဝ ေက်ာ္ ဧရာဝတီကမ္း ဝဲ-ယာတြင္ ရာဇမတ္ကာလ်က္ သစ္ပင္မ်ား စိုက္ထူၾကရ၏။ ပြဲသဘင္ အစုံ ရွိေနေစၿပီး ဆင္ျဖဴေတာ္ ရပ္နားရာ စခန္းတို႔တြင္ ေရႊအတိၿပီးေသာ တန္ေဆာင္းျပာသာဒ္မ်ား ေဆာက္လုပ္ေစသည္။ ထိုေနာက္ ဆင္ျဖဴေတာ္ ကို မင္းေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္တို႔က လက္ဖြဲ႕ၾကသည္။ ဆင္ျဖဴေတာ္ကို ေရခ်ေတာ္မူေသာအခါ ထီးျဖဴေတာ္ ၄ စင္း မိုးလ်က္၊မင္းခန္းေတာ္ အစုံႏွင့္ အိမ္ေရွ႕မင္းက ဦးေဆာင္ လိုက္ပါရသည္။ ရာဇဘိေသကပြဲတြင္ ျပဳသည့္အသြင္ ဂဂၤါေရ၊ နဝတတ္အိုင္ေရ၊ အုတ္သစ္ခြ ေရေတာ္မ်ားႏွင့္ တကြ ဂဂၤါေျမ၊ ျမစ္လယ္ေျမ၊ ဝက္စြယ္၌ ပါေသာေျမ၊ နပုန္းအိမ္ေအာက္ေျမ၊ လမ္းေလးခြေျမ၊ ဘုရားေျမ၊ နတ္စင္ေျမ၊ ထြန္သြား၌ ပါေသာ ေၿမ စသည္တို႔ကိုလည္း ဆင္မင္းတန္ေဆာင္းတြင္း ျဖန႔္ၾကဲရသည္။ သၾကၤန္ေခၚရန္ တေရာ္ ရ မ်ိဳး၊ ကင္ပြန္း ၅ မ်ိဳး၊ ဂမုန္းေပါင္း၊ ပန္းေပါင္း၊ နံ့သာျဖဴ၊ အေက်ာ္၊ စံပယ္၊ ကရမက္၊ ၾကာမ်ိဳးငါးပါး ဝတ္ဆံမ်ားကို သၾကၤန္တန္ေဆာင္း၌ အသင့္ ထားရသည္။ တန္ေဆာင္းတြင္း ဂုဏ္ေတာ္မ်ား ရြတ္ဖတ္ ေလသည္။ ဆင္ျဖဴေတာ္ကို ျပဳစုသူမ်ားအားလုံး ပါဝင္ ပရိတ္နာၾကရသည္။ ထိုအခ်ိန္မွစၿပီး သၾကၤန္ေတာ္ ၿခံဝင္းကို စစ္သည္ေတာ္ ၉ တပ္ ခင္းက်င္း ေစာင့္ေရွာက္ေစသည္။ တန္ေဆာင္းသို႔ ေရာက္လၽွင္ ေျမာက္အရပ္သို႔ မ်က္ႏွာမူလ်က္ အခါေတာ္ လင့္ရသည္။ ထိုအခါ မင္းတရားႀကီး၏ သားေတာ္ ၄ ပါးတို႔က တေရာ္ရည္၊ ကင္ပြန္းရည္ တို႔ျဖင့္ ဆင္ျဖဴေတာ္ကို ဦးေခါင္း ပရိတ္သြန္းေလာင္းၾကရသည္။ ၿပီးလၽွင္ ဆင္ျဖဴေတာ္ကို ဧရာဝတီျမစ္သို႔ သက္ေစၿပီး ေရခ်ိဳးေစသည္။ ထိုေနာက့္ ရတနာကိုးပါး ျဖင့္ ဆန္းၾကယ္စြာ လုပ္ေဆာင္ေသာ တန္ဆာေဆာင္မ်ား ဆင္ယင္ေပးသည္။ အရံဆင္ေတာ္ မ်ားကိုလည္း တစ္ခ်ိန္တည္း ဦးေခါင္း ေဆးရသည္။ ၿပီးလွ်င္ ေရွ႕ ၆ တပ္၊ ေနာက္ ၆ တပ္ ႏွင့္ ဆင္မင္း၏ နန္းဘုံသို႔ျပန္ပို႔ၾကသည္။

ဘိုးေတာ္ ဘုရား လက္ထက္က ေနာက္ဆုံး ရရွိေသာ ဆင္ျဖဴေတာ္၏ အစြယ္ကို ရန္ကုန္ တိရိစၧာန္ဥယ်ာဥ္၏ အတြင္းက သဘာဝသမိုင္း ျပတိုက္မွာ ေတြ႕ရွိနိုင္သည္။

ယေန႔ေခတ္ ဆင္ျဖဴေတာ္

ယခင္ ေထာက္လွမ္းေရးအႀကီးအကဲ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညြန႔္ လက္ထက္တြင္ (၂ဝ.၁.၂ဝဝဝ)ရက္တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕ နယ္မွ ဆင္ျဖဴေတာ္(၃)စီး ရရွိကာ ရန္ကုန္၊ မင္းဓမၼလမ္းရွိ မင္းဓမၼေတာင္ ဆင္ျဖဴေတာ္ဥယ်ာဥ္မ်ား တည္ေဆာက္ကာ ထားရွိသည္။ ရာဇဂဟ သီရိပစၥယဂဇရာဇာ ရတနာဆင္ျဖဴေတာ္ဟု ဘြဲ႕ေတာ္ေပးထားသည္။

ေရွးဦးစြာ ဆင္ျဖဴအထီး တစ္ေကာင္ကို ရခိုင္ျပည္နယ္ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ ေစတီျပင္ေက်းရြာအနီးမွ ၂၀၀ဝ ျပည့္ႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၂ဝ ရက္ေန႔တြင္ လည္းေကာင္း၊ ဆင္မႀကီး တစ္ေကာင္ကို ေမာင္းေတာၿမိဳ႕နယ္အတြင္းမွ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၅ ရက္ ေန႔တြင္လည္းေကာင္း၊ ဆင္မ အငယ္ တစ္ေကာင္ကို ေမာင္းေတာၿမိဳ႕နယ္ ကိုင္းႀကီးေက်းရြာေဟာင္း အနီး၌ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္လည္းေကာင္း ဖမ္းဆီးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။


ေမာင္းေတာၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ေတာဆင္ ငါးေကာင္အုပ္ထဲမွ ဆင္ျဖဴ အမ တစ္ေကာင္ကို ေဒသခံတို႔၏ သတင္းေပးပို႔ခ်က္ျဖင့္ သစ္ေတာေရးရာဝန္ႀကီးဌာန သစ္ေတာဦးစီးဌာနႏွင့္ ျမန္မာ့သစ္လုပ္ငန္းမွ ဆင္ ဖမ္းအဖြဲ႕မ်ားက ရွာေဖြဖမ္းဆီးခဲ့ရာ ၂၀၁၀-ခု၊ ဇြန္လ ၂၆ ရက္ ညေန ၄ နာရီ ၂၅ မိနစ္ခန႔္တြင္ ဖမ္းဆီးရမိခဲ့ေၾကာင္း၊ ယင္း ဆင္ မွာ အသက္ ၃၈ ႏွစ္ခန႔္ ျဖစ္ၿပီး အရပ္ ၇ေပ ၄ လက္မခန႔္ရွိကာ လုံးပတ္ ၁ဝ ေပ ၁၁ လက္မရွိသည္။ အဆိုပါ ဆင္ျဖဴမကို ဖမ္းဆီး ရန္ အတြက္ အခ်ိန္ ေျခာက္လခန႔္ၾကာခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ စစ္အာဏာပိုင္မ်ားက ရခိုင္ရိုးမေတာင္တန္း တစ္ေလၽွာက္တြင္ ဆင္ျဖဴေတာ္ ရွာေဖြေရး စီမံကိန္း လုပ္ေနခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုဆင္ျဖဴမ၏ ဘြဲ႕ေတာ္မွာ ဘဒၵဝတီ ျဖစ္ၿပီး ေနျပည္ေတာ္ရွိ ဆင္ျဖဴေတာ္ ရတနာေဆာင္တြင္ ထားရွိသည္။

၂၀၁၀-ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာ ၂၃ ရက္ မြန္းလြဲပိုင္းတြင္ ေဒသခံျပည္သူမ်ား၏ သတင္းေပးပို႔ခ်က္အရ သစ္ေတာေရးရာဝန္ႀကီးဌာန သစ္ေတာဦးစီးဌာနႏွင့္ ျမန္မာ့သစ္လုပ္ငန္းမွ အဖြဲ႕မ်ားက ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္အတြင္းမွ ဆင္ျဖဴေတာ္ ရတနာတစ္စီးအား ထပ္မံရရွိခဲ့သည္။ ယင္းဆင္ျဖဴေတာ္မွာ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ခန႔္ရွိၿပီး အရပ္အျမင့္ ရ ေပ ၁ လက္မ၊ လုံးပတ္ ၁ဝ ေပ ၃ လက္မရွိၿပီး ဆင္မျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ ဆင္ျဖဴေတာ္သည္ ဆင္ျဖဴေတာ္ရတနာ၏ ၾကန္အင္လကၡဏာမ်ားႏွင့္ အထူးပင္ ျပည့္စုံသည္ဟုသိရၿပီး ဘြဲ႕ေတာ္မွာ နႏၵဝတီ ျဖစ္ၿပီး ေနျပည္ေတာ္ရွိ ဆင္ျဖဴေတာ္ ရတနာေဆာင္တြင္ ထားရွိသည္။