ကမန္လူမ်ိဳး

ကမန္လူမ်ိဳး

ကမန္လူမ်ိဳးသည္လည္း ရခိုင္လူမ်ိဳးစုဝင္ျဖစ္သည္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးစုႀကီးထဲတြင္ ရခိုင္၊ ကမန္၊ ခမြီး၊ ဒိုင္းနက္၊ မရမာႀကီး၊ ၿမိဳ၊ သက္ စသည့္မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား အက်ဳံးဝင္ေၾကာင္း အထင္အရွားေတြ႕ရွိရေပသည္။ “ ကမန္ ” တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စုသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို အေျချပဳမွီတင္းေနထိုင္ၾကေသာ မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားအနက္ မ်ိဳးႏြယ္စုတစ္ခုျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံေတာ္အစိုးရက တရားဝင္ သတ္မွတ္ထားေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စု (၁၃၅) စုတြင္ တစ္စုအပါအဝင္ျဖစ္ပါသည္။၁၄၀၄-ခု ေလးၿမိဳ႕ေခတ္၌ မင္းေစာမြန္ ဘုရင္ လက္ထက္ ရခိုင္ ဘုရင့္ နိုင္ငံေတာ္ ကို ဗမာ ဘုရင္ သိမ္းပိုက္ သျဖင့္ ရခိုင္ ဘုရင္ မင္းေစာမြန္ သည္ ဘဂၤလား ေဒသရွိ ေဂါလ္ေဒသ သို႔ ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္ခဲ့ရသည္။ ေဂါလ္ ဆူလတန္ ဘုရင္က ေကာင္း မြန္စြာ လက္ခံခဲ့သည္။ ဘဂၤလား ေဂါလ္ ဆူလတန္ ဘုရင္ ၏ အကူအညီ ျဖင့္ ရခိုင္ ထီးနန္း ကို အရ ယူခဲ့ရသည္။ ေအဒီ ၁၄၃၀-တြင္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕တည္၍ ေျမာက္ဦးေခတ္ ကို စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့ပါသည္။ ေျမာက္ဦးေခတ္ တြင္ ရခိုင့္ တပ္မေတာ္၌ အာရပ္ မွစစ္သည္ ေတာ္မ်ား၊ ဥေရာပ မွ ေပၚတူဂီမ်ား ႏွင့္ ဂ်ပန္ တို႔ပါအမႈေတာ္ ထမ္းခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရွိရ သည္။ ယင္းအာရပ္ မွစစ္သည္ေတာ္ မ်ိဳးဆက္ အမ်ားစုမွာ သံတြဲ၊ ရမ္းၿဗဲကြၽန္းႏွင့္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ ေနထိုင္ၾကပါသည္။ ယင္း တို႔ကို ရခိုင္ တို႔က ကမန္ ဟု ေခၚေဝၚၿပီး ရခိုင္ျပည္ ၌ တိုင္းရင္းသား မ်ိဳးႏြယ္စု အျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳထားပါသည္။

အေခၚအေဝၚ

ေရွးရခိုင္တြင္ ေလးသည္ေတာ္ကို “ ကမန္ ”ဟုေခၚသည္။ ၁၆၆၀ ျပည့္ႏွစ္က ဘဂၤလားဘုရင္ ရွာရႈဂ်ာ ေျမာက္ဦးသို႔ ခိုဝင္လာစဥ္က ေနာက္ပါအခ်ိဳ႕ကိုလည္း ေခၚသည္။ အာဖဂန္ အႏြယ္စပ္ မူဆလင္မ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး ရခိုင္စကားႏွင့္ အမည္တို႔ကို သုံးစြဲၾကသည္။ လူဦးေရ သုံးေထာင္ေလာက္ရွိသည္။ သီးျခား႐ြာရွိၿပီး လူမ်ိဳး ေရာေႏွာမႈ နည္းပါးသည္။ ယင္းမူဆလင္ ဘာသာဝင္ ကမန္ တို႔သည္ ရခိုင္ျပည္၌ ျပႆနာ ဖန္တီးျခင္း၊ ရခိုင္ တို႔ႏွင့္ ဘာသာေရး အဓိက႐ုဏ္း၊ လူမ်ိဳးေရး အဓိက႐ုဏ္း ဖန္တီးျခင္းမ်ိဳး ကို လုံးဝ ျပဳလုပ္ျခင္း မရွိဘဲ၊ ရခိုင္ျပည္ ႏွင့္ ရခိုင္ လူမ်ိဳး အေပၚ သစၥာ ရွိရွိျဖင့္ ရခိုင္ တို႔ႏွင့္ ေအးအတူ ပူအမွ် ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနထိုင္ လာခဲ့ၾကေသာ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။

ကမန္မ်ိဳးႏြယ္စုသမိုင္း

နိုင္ငံေတာ္အစိုးရသည္ တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား မေပ်ာက္မပ်က္ေစရန္ မိသားစုအနည္းငယ္မွ်သာရွိေသာ မ်ိဳးႏြယ္စုမွစ၍ထိန္းသိမ္းေဖာ္ထုတ္ကာ တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားစြာပါဝင္ေသာ နိုင္ငံေတာ္ႀကီးကို စုစည္းခိုင္မာေစသည္ႏွင့္အညီ ကြၽန္ုပ္တို႔မွာလည္း “ ကမန္ ” အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ပကတိမွန္ကန္ေသာ သမိုင္းျဖစ္စဥ္တစ္ေစာင္ကို ကမန္အမ်ိဳးသားမ်ားႏွင့္ အျခားတိုင္းရင္းသားညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမမ်ား လြယ္လင့္တကူသိရွိနိုင္ေစရန္ႏွင့္ ေနာင္အေၾကာင္းတစ္စုံတစ္ရာအတြက္ လိုအပ္ပါက အေထာက္အထားတစ္ရပ္အျဖစ္ သုံးစြဲတင္ျပနိုင္ရန္ ဤသမိုင္းမွတ္တမ္းတစ္ေစာင္ကို ျပဳစုရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ထို႔အျပင္ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ခ်င္း စသည့္ တိုင္းရင္းသား အမ်ားစုမ်ားမွ ခရစ္ယာန္ဘာသာကို ယုံၾကည္သက္ဝင္ၾကသူမ်ားရွိသကဲ့သို႔ တိုင္ရင္းသားစစ္စစ္မ်ားထဲမွ အစၥလာမ္ ဘာသာကို ယုံၾကည္သက္ဝင္ၾကသူမ်ား ရွိေသးေၾကာင္းကိုလည္း ကြၽန္ုပ္တို႔ ေဖာ္ထုတ္လိုရင္းျဖစ္သည္။ရခိုင္ရာဇဝင္ထဲမွ ကမန္သမိုင္းကိုေလ့လာလွ်င္ ကမန္သည္အိမ္နီးနားခ်င္းဆက္စပ္ေနေသာနိုင္ငံ တစ္ခု၏ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးမွေပါက္ဖြားလာေသာ မ်ိဳးႏြယ္စုတစ္မ်ိဳးမဟုတ္ “ မည္သည့္အိမ္နီးနားခ်င္းနိုင္ငံတစ္နိုင္ငံတြင္မွ ကမန္ဟူေသာ အမည္ျဖင့္ လူမ်ိဳးမ်ားေနထိုင္ၾကေၾကာင္း သမိုင္းအေထာက္အထားမ်ား လုံးဝမရွိပါေပ”။ ကမန္မ်ိဳးႏြယ္စုသည္ ရခိုင္လူမ်ိဳးစုႀကီးထဲတြင္ အထင္အရွားပါဝင္ေနၿပီး ကမၻာအရပ္ရပ္ မည္သည့္တိုင္းျပည္နိုင္ငံမ်ားတြင္မွ် ကမန္လူမ်ိဳးစုႏွင့္မ်ိဳးႏြယ္တူ တိုင္းတစ္ပါးသားေက်ာေထာက္ေနာက္ခံလူမ်ိဳးဟူ၍ လုံးဝမရွိေသာ ျမန္မာနိုင္ငံတိုင္းရင္းဖြားမ်ိဳးႏြယ္စုတစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း၊ နိုင္ငံေတာ္၏ သမိုင္းစဥ္တစ္ေလွ်ာက္တြင္ မည္ကဲ့သို႔ေသာ အခက္အခဲမ်ား ႀကဳံႀကိဳက္ခဲ့ပါေစ၊ တိုင္းတစ္ပါးနိုင္ငံမ်ားသို႔ လူမ်ိဳးစုအလိုက္ ထြက္ေျပးတမ္းေရွာင္ျခင္း၊ တိုင္းတစ္ပါးအားကိုး အားထားျပဳျခင္းမ်ားလည္း မရွိဖူးပါေခ်။ အစၥလာမ္ဘာသာကို သက္ဝင္ယုံၾကည္ၿပီး ရခိုင္ရိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈအတိုင္းပင္ ဆက္လက္ေနထိုင္လ်က္ရွိေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စုတစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။ ကမန္မ်ားမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ေပါက္ဖြားႀကီးျပင္းၾကၿပီး ျမန္မာျပည္အတြင္းေနထိုင္ၾကေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စုတစ္စုျဖစ္သည္။ အေမေက်ာ္ ေဒြးေဒၚလြမ္းစရာ နိုင္ငံရပ္ျခားသံေယာဇဥ္ တစ္စုံတစ္ရာမရွိပါေခ်။ကမန္မ်ိဳးႏြယ္စုသည္ ရခိုင္ဘုရင့္တပ္မေတာ္ “ ေလးသည္ေတာ္ ” တပ္ကို အစြဲျပဳရာမွ ေပၚေပါက္လာေသာ ဘုရင့္တပ္မေတာ္၏ အမည္နာမကိုအေၾကာင္းျပဳေသာ လူမ်ိဳးစုတစ္စုသာျဖစ္သည္။ ထို႔အတြက္ေၾကာင့္ကမန္သည္ ရခိုင္ထဲမွ ရခိုင္မ်ားသာျဖစ္ၾကသည္ဆိုသည့္ အေၾကာင္းအခ်င္းရာကိုမမွန္ကန္ေၾကာင္း ျငင္းခ်က္ထုတ္နိုင္မည္မဟုတ္ေပ။အခ်ဳပ္ဆိုရေသာ္ ကမန္အမ်ိဳးသာမ်ားသည္ ရခိုင္ႏြယ္ဖြားတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးတစ္ရပ္ျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ထုံးတမ္းမ်ား၊ ရိုးရာအစဥ္အလာေကာင္းမ်ားကို ထိန္းသိမ္းလ်က္ရွိၾကပါသည္။

ကိုးကား

 ေအာင္လွသိန္း၏ ရခိုင္သုတအဘိဓာန္

 ေမာင္ဆႏၵ(လယ္ေဝး) ကမန္မ်ိဳးႏြယ္စုသမိုင္း ၂၀၀၅ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ(နိုင္ငံဂုဏ္ရည္စာေပတိုက္)ကုန္သည္လမ္း၊ စာေပဗိမာန္၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕။