ယမမင္း

ယမမင္း(အဂၤလိပ္: Yama; သသၤကရိုက္: यम, यमराज (yamaraja) )
              ဆိုသည္မွာ ပါဠိဘာသာ`ယမ´၊ ျမန္မာစကား`မင္း´ကို ေပါင္းၿပီးေခၚျခင္း ျဖစ္သည္။ အကုသိုလ္ကံ အေလ်ာက္ ငရဲထိန္း တို႔ ေဆာင္ယူပို႔လာေသာ သတၱဝါေတြကို ေဒဝဒူတ တမန္ငါးပါး ကိုျပၿပီး ေကာင္းမွုကုသိုလ္ေတြကို ေအာက္ေမ့ေစတတ္၊ အမွတ္ရေစတတ္ေသာေၾကာင့္ `ယမမင္း´မည္သည္။ ငရဲမင္းႀကီး(ယမမင္း) မ်ားသည္ အျပစ္ႀကီးႀကီးႏွင့္ ေရာက္လာေသာ ငရဲသားမ်ားကို စစ္ေဆးရန္မလိုေပ၊ အျပစ္နဲနဲႏွင့္ ေရာက္လာေသာ ငရဲသားမ်ားကိုသာ စစ္ေဆးရန္ျဖစ္သည္။


ျမန္မာတို႔၏အယူအဆျဖင့္ ေရးဆြဲထားေသာ ယမနတ္မင္းပုံ

              ပဥၥာနႏၲရိယကံ က်ဴးလြန္သူ၊ ေစတီပုထိုးၿဖိဳဖ်က္သူ၊ မိစၧာဒိ႒ိ အယူရွိသူ စေသာအျပစ္ႀကီးေသာ ငရဲသားမ်ားကို တစ္ခါတည္း ငရဲခ်၏။ အကုသိုလ္နည္းပါးသူမ်ား အတြက္ ငရဲမွ လြတ္လိုလြတ္ျငား ယမမင္းက စစ္ေဆးျခင္း ျဖစ္သျဖင့္ ယမမင္းမ်ားကို မင္းေကာင္းမင္းျမတ္မ်ားဟု သတ္မွတ္ၾကသည္။ ငရဲတစ္ထပ္စီတြင္ ငရဲမင္းႀကီး(ယမမင္း) (၄)ဦးစီ ရွိသည္။ အေရွ႕ဘက္တံခါးမုခ္ တြင္တစ္ေယာက္၊ အေနာက္ဘက္တံခါးမုခ္ တြင္တစ္ေယာက္၊ ေျမာက္ဘက္တံခါးမုခ္ တြင္တစ္ေယာက္၊ ေတာင္ဘက္တံခါးမုခ္ တြင္တစ္ေယာက္၊ ေပါင္း(၄)ေယာက္ ရွိသည္။ ငရဲႀကီးရွစ္ထပ္တြင္ ငရဲမင္းႀကီး(ယမမင္း) ေပါင္း(၃၂)ေယာက္ ရွိသည္။ ငရဲငယ္(၁၂၈)ခုမွာ ငရဲမင္းႀကီး(ယမမင္း) မ်ားမရွိပါ။ ငရဲမင္းႀကီး(ယမမင္း) မ်ား၏ဇာတိမွာ စတုမဟာဇာရ္နတ္ဘုံမွ ျဖစ္သည္။ `ေဝမာနိက ၿပိတၱာ´ မ်ားကို အုပ္ခ်ဳပ္ရေသာ မင္းျဖစ္သည္။ `မဟိဒၶိက ၿပိတၱာ´ မ်ိဳးျဖစ္သည္။ မသန႔္စင္သည့္ ကုသိုလ္ကံ(မိႆက ကုသိုလ္ကံ)ေၾကာင့္ ငရဲမင္းႀကီး ျဖစ္လာသည္။
            တိဘက္အယူအဆအရ ယမမင္းက ကၽြဲေခါင္းနဲ႔လို႔ ယူဆပါသည္။ ေဘးက သူ၏ႏွမပုံ ျဖစ္သည္။ ယမမင္း၏ လက္ယာဘက္မွာ အရိုးႏွင္တံကို ကိုင္ထားၿပီး လက္ဝဲဘက္မွာ မိစၧာမ်ားကို ဖမ္းဖို႔ ေက်ာ့ကြင္းကို ကိုင္ထားပါသည္။ တိဘက္မ်ားက ယမမင္းသည္ ဗုဒၶဘာသာကို ေစာင့္ေရွာက္ေသာ နတ္မင္းတစ္ပါးဟု ယူဆၾကသည္။

ေဒဝဒူတ (ေသမင္းတမန္)ငါးပါး[ျပင္ဆင္ရန္]
ေဒဝဒူတ (ေသမင္းတမန္)ငါးပါး ဆိုသည္မွာ ကေလး၊ သူအို၊ သူနာ၊ သူေသ၊ အက်ဥ္းသမား ထို(၅)ဦးကို ပမာျပဳျခင္းျဖစ္သည္။ ငရဲမင္းႀကီးက အျပစ္နဲနဲႏွင့္ ေရာက္လာေသာ ငရဲသားမ်ားကို စစ္ေဆးေသာအခါ ေဒဝဒူတ (ေသမင္းတမန္)ငါးပါးကို ပမာထားၿပီး ငါးႀကိမ္တိုင္တိုင္ စစ္ေမးရ၏။ ငရဲသားက မိမိျပဳခဲ့ေသာ ကုသိုလ္ေကာင္းမွုကို သတိမရလၽွင္ ကုသိုလ္ျပဳစဥ္ ငရဲမင္းႀကီးအား အမၽွေပးေဝျခင္း ရွိမရွိကို ငရဲမင္းႀကီးက စဥ္းစားၾကည့္ရ၏။ အမၽွေပးေဝျခင္းရွိလၽွင္ ငရဲသားအား ကုသိုလ္ေကာင္းမွုကို ျပန္လည္ သတိရေအာင္ လုပ္ေပးၿပီး ငရဲမွ လႊတ္သည္။ ကုသိုလ္ေကာင္းမွု၊ အမၽွေပးေဝျခင္းမရွိလၽွင္ ငရဲသားအား ငရဲထိန္းတို႔လက္သို႔ အပ္လိုက္သည္။

ေဒဝဒူတ တရား ၅-ပါး လူတို႔ သံေဝဂရမွုအတြက္ နတ္တမန္ေခၚ ေသမင္းတမန္ငါးပါး။

ဇာတိ- ပဋိသေႏၶတည္ေန ေမြးဖြားရမွု၊
ဇိဏၰ- အိုမင္းရင့္ေရာ္ရမွု၊
အာတုရ-က်င္နာကိုက္ခဲ ေရာဂါသည္းျခင္း၊
အာဝုဓ- ဓား လွံ ေသနတ္စေသာလက္နက္မ်ိဳး၊
မတ- ေသသူ, သူေသေကာင္။

ယမမင္းစစ္တမ္း
               လူ႔ျပည္မွာ ရွိေနေသာ (၁) ကေလး (၂) သူအို (၃) သူနာ (၄) သူေသ (၅) အက်ဥ္းသမား ဤငါးဦးသားကို ယမမင္း ေစလႊတ္အပ္ေသာ တမန္ေတာ္ႏွင့္ အလားတူေသာေၾကာင့္ ေဒဝဒူတ-ဟုေခၚေဝၚရသည္။ (ေဒဝ-ယမမင္း၊ ဒူတ-တမန္းေတာ္)။ ယမမင္းသည္ မိမိထံေမွာက္သို႔ ေရာက္လာေသာ ငရဲသားမ်ားကို ေဒဝဒူတ ငါးမ်ိဳးကို ေဖၚျပလ်က္ စစ္ေဆးေလ့ရွိသည္။

ယမမင္း။ ။ ေမာင္မင္း- လူ႔ျပည္မွာတုန္းက က်င္းႀကီး က်င္ငယ္ကိုပင္ မသုတ္သင္နိုင္ပဲ က်င္ႀကီးက်င္ငယ္ထဲ၌ လူးကာလွိမ့္ကာ ေနရရွာေသာ ကေလးမ်ားကို မေတြ႕ဘူးခဲ့ဘူးလား?

ငရဲသား။ ။ ေတြ႕ခဲ့ဘူးပါသည္ဘုရား

ယမမင္း။ ။ မိမိကိုယ္တိုင္ နားလည္ေသာအရြယ္သို႔ ေရာက္တဲ့အခါ ထိုကေလးမ်ားကို ၾကည့္ရွု႔၍ ငါသည္ ဘာမွနားမလည္ရွာေသာ ယခုလို ကေလးသူငယ္ျဖစ္ဖို႔ရာ ေနာင္အခါ ပဋိသေႏၶ ေနရဦးမည္။ ပဋိသေႏၶေနျခင္းသေဘာကို မလြန္ေျမာက္နိုင္ေသးပါတကား။ ယခုႏွယ္က ကိုယ္ႏွုတ္ စိတ္မ်ားကို ေစာင့္စည္းလ်က္ ေကာင္းေကာင္းႀကီး ေနမွေတာ္မည္-ဟု အႀကံအစည္းမ်ား မျဖစ္ခဲ့ဘူးလား ေမာင္မင္း။

ငရဲသား။ ။ ကၽြန္ေတာ္ ေမ့ေလ်ာ့သည့္အတြက္ ကုသိုလ္ေကာင္းမွုကို စိတ္မဝင္စားမိခဲ့ပါ။

ယမမင္း။ ။ ေမာင္မင္း- မေကာင္းမွုကို ေဆြးမ်ိဳး ဉာတကာ ဆရာမိဘ စသူတို႔က ျပဳေပးၾကသည္ မဟုတ္။ ေမာင္မင္း ကိုယ္တိုင္ ျပဳခဲ့သမၽွ အျပစ္ဒဏ္ကို ေမ့ေလ်ာ့သူတို႔ထုံးစံ အတိုင္း ေမာင္မင္း ခံရေခ်ေတာ့မည္။

ယမမင္းအား အမၽွေဝရက်ိဳး။ ။ ဤနည္းအတိုင္း သူအိုကို ညႊန္ျပ၍ ဒုတိယ တစ္ႀကိမ္ေမး၏။ သူနာကို ညႊန္ျပ၍ တတိယတစ္ႀကိမ္ ေမး၏။ သူေသကိုညႊန္၍ စတုတၳ တစ္ႀကိမ္၊ အက်ဥ္းသမားကို ညႊန္၍ ပဥၥမ တစ္ႀကိမ္ ေမး၏။ ငါးႀကိမ္တိုင္းေအာင္ ေမး၍ ကုသိုလ္ေကာင္းမွု ကို သတိမရေသးလၽွင္ ယမမင္းကိုတိုင္ ထိုသူ၏ ကုသိုလ္ျပဳစဥ္က မိမိအား အမၽွေဝဖူးသလား ဟုစဥ္းစား၏။ စဥ္းစား၍ ရလၽွင္ ထိုကုသိုလ္ကို ေဖၚ၍ ျဖစ္ေစ၊ မိမိက ဘာသာသတိရ၍ ျဖစ္ေစ ကုသိုလ္ကို သတိရသည္ႏွင့္တၿပိဳင္နက္ ငရဲမွလြတ္ေျမာက္၍ နတ္ျပည္ေရာက္သူမ်ားလည္း အမ်ားပင္။ ထိုေနရာမ်ိဳးက်မွ မိမိကုသိုလ္မ်ား အားထားရေၾကာင္း ထင္ရွာသည္။ ယမမင္း စဥ္းစား၍ မရေသာအခါ ဆိတ္ဆိတ္ေနရေတာ့၏။ ထိုအခါ ငရဲသားကို ငရဲထိန္းတို႔ ယူေဆာင္လ်က္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ႏွိပ္စက္ၾကေလေတာ့သည္။

(ထို႔ေၾကာင့္ ကုသိုလ္ျပဳေသာအခါ ယမမင္းအား အမၽွေဝသင့္သည္)


              စာတုမဟာရာဇ္နတ္တို႔တြင္ အပါအဝင္ျဖစ္ေသာ ေဝမာနိက ၿပိတၱာမင္းကို ေခၚျခင္းကိုျဖစ္သည္။ ထိုယမမင္းသည္ တစ္ခါ တစ္ရံ နတ္စည္းစိမ္ကိုခံစား၍ တစ္ခါတစ္ရံတြင္မူ မေကာင္းမွု ကံ၏အက်ိဳးကို သာမန္ ၿပိတၱာမ်ားကဲ့သို႔ပင္ ခံစားရသည္။ ယမမင္းသည္ တစ္ဦးတည္းရွိသည္ မဟုတ္။ အဝီစိငရဲႀကီး တြင္ တံခါးေလးမ်က္ႏွာရွိရာ တစ္မ်က္ႏွာလၽွင္ တစ္ေယာက္ က်စီ စိုးအုပ္ေစာင့္ေနရသည္ျဖစ္၍ ေလးသီးရွိသည္။ အဝီစိငရဲႀကီး၌ ယမမင္း ေလးဦးရွိသကဲ့သို႔ ႂကြင္းေသာ ငရဲ ခုနစ္ထပ္တို႔၌လည္း ယမမင္း ေလးေယာက္ ေလးေယာက္စီ ရွိသျဖင့္ ငရဲႀကီး ရွစ္ထပ္တို႔၌ ယမင္းေပါင္း သုံးဆဲ့ႏွစ္ေယာက္ ရွိေလသည္။

             ငရဲသို႔ က်ေရာက္လာသူတိုင္းပင္ ယမမင္း၏ အစစ္အေဆး ကို ခံရသည္မဟုတ္။ အကုသိုလ္အားႀကီး၍ ျပစ္မွုထင္ရွားသူ တို႔သည္ တစ္ခါတည္း ငရဲသို႔ က်ၾကရကုန္သည္။ အကုသိုလ္ နည္းပါးသူမ်ားအတြက္သာ လြတ္လိုလြတ္ျငား အေနျဖင့္ ယမမင္းထံတြင္ အစစ္ေဆးခံခြင့္ ရရွိေလသည္။ ယမမင္းသည္ မိမိေရွ႕ေမွာက္သို႔ ေရာက္ရွိလာေသာ ငရဲသားအား ေဒဝဒူတ ငါးမ်ိဳးကိုေဖာ္ျပလ်က္ စစ္ေဆးေလ့ရွိသည္။ ေဒဝဒူတဆိုသည္မွာ ယမမင္း၏ တမန္ေတာ္ဟု အဓိပၸာယ္ရသည္။ ယမမင္း၌ တမန္ေတာ္ ငါးဦးရွိရာ (၁) ကေလး၊ (၂) သူအို၊ (၃) သူနာ၊ (၄) သူေသႏွင့္ (၅) အာဏာသားတို႔ ျဖစ္သည္။ စစ္ေဆးပုံမွာ- ယမမင္း-ေမာင္မင္းသည္ လူ႔ျပည္၌ရွိစဥ္ မိမိ၏ က်င္ႀကီး က်င္ငယ္ကိုပင္ မသုတ္သင္နိုင္ဘဲ က်င္ႀကီး က်င္ငယ္ထဲ၌ လူးကာလွိမ့္ကာ ေနရရွာေသာ ကေလးမ်ားကို မေတြ႕ခဲ့ဘူး သေလာ။

             ငရဲသား-ေတြ႕ခဲ့ဖူးပါသည္။ ယမမင္း-မိမိကိုယ္တိုင္ နားလည္ေသာအရြယ္သို႔ ေရာက္ ေသာအခါ ထိုကေလးမ်ားကို ၾကည့္ရွု၍ ငါသည္ ဤကဲ့သို႔ ဘာမၽွ နားမလည္ရွာေသာ ယခုကေလးကဲ့သို႔ျဖစ္ရန္ ေနာင္ခါ ပဋိသေႏၶ ေနရေခ်ဦးမည္။ ပဋိသေႏၶ ေနျခင္းသေဘာကို မလြတ္ေျမာက္နိုင္ေသး။ ယခုအခါမွစ၍ ကိုယ္၊ ႏွုတ္ႏွင့္ စိတ္ကို ေစာင့္စည္းလ်က္ ေကာင္းေကာင္းေနမွ ေတာ္ေတာ့ မည္ဟုု အႀကံအစည္မ်ား မျဖစ္ခဲ့ဘူးလား။ ငရဲသား-ကၽြန္ေတာ္ ေမ့ေလ်ာ့သည့္အတြက္ ကုသိုလ္ ေကာင္းမွုဖက္၌ စိတ္မဝင္စားခဲ့မိပါ။ ယမမင္း-မေကာင္းမွုကို ေဆြမ်ိဳး၊ ညာတိ၊ ဆရာ၊ မိဘ စသည္တို႔က ျပဳေပးၾကသည္ မဟုတ္။ ေမာင္မင္း ကိုယ္တိုင္ ျပဳခဲ့သည္ျဖစ္၍ ျပဳခဲ့သမၽွ အျပစ္ဒဏ္ကို ေမ့ေလ်ာ့သူတို႔ ထုံးစံအတိုင္း ေမာင္မင္းသာ ခံရေခ်ေတာ့မည္။

            အထက္ပါနည္းအတိုင္း ဒုတိယအႀကိမ္ သူအိုကိုညႊန္ျပ၍ တတိယအၾကမ္ သူနာကိုညႊန္ျပ၍၊ စတုတၳအႀကိမ္ သူေသကို ညႊန္ျပ၍၊ တစ္ဖန္ ပဥၥမအႀကိမ္ အာဏာသားကို ညႊန္ျပ၍ ေမး ျပန္သည္။ ထိုသို႔ ယမမင္း က ေမးျမန္းသျဖင့္ ပထမအႀကိမ္ တြင္ ကုသိုလ္ေကာင္းမွု ျပဳခဲ့ဖူးသည္ကို သတိျပန္ရေသာ ငရဲ သားသည္ ငရဲသားဘဝမွ စုေတၿပီးလၽွင္ သုဂတိဘဝသို႔ ေရာက္သြားေလသည္။ ထိုသို႔ ပထမတမန္ေတာ္နည္းျဖင့္ သတိ ေပး၍ ကုသိုလ္ေကာင္းမွု ျပဳလုပ္ခဲ့ဖူးသည္ကို သတိရမရေသး လၽွင္ ဒုတိယတမန္ေတာ္နည္းျဖင့္ ေမး၍ သတိေပး ျပန္သည္။

             ထိုနည္းျဖင့္ သတိမရေသးလၽွင္ တတိယတမန္ေတာ္နည္းျဖင့္ ေမး၍ သတိေပးျပန္သည္။ ထိုနည္းျဖင့္ သတိမရေသးလၽွင္ စတုတၳတမန္ေတာ္နည္းျဖင့္ ေမး၍ သတိေပးျပန္သည္။ ထိုနည္း ျဖင့္ သတိမရေသး လၽွင္ ပဥၥမတမန္ေတာ္နည္းျဖစ္ေသာ အာဏာသားနည္းျဖင့္ သတိေပးျပန္သည္။ သတိေပးပုံမွာ - ယမမင္း-ေမာင္မင္းသည္ လူ႔ျပည္၌ ျဖစ္ေသာအခါက အိုလူမ်ားအေပါင္းတို႔၊ ငါ့ကိုရွုၾကကုန္ေလာ့၊ ငါသည္ လက္ေျခကိုျဖတ္ျခင္း အစရွိေသာ သုံးဆဲ့ႏွစ္ပါးေသာ မေကာင္း မွုတို႔ကို ျပဳသျဖင့္ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္း သည္ရွိေသာ္၊ ေတာ ေတာင္၊ ေျမျပင္၊ သစ္ပင္၊ အုတ္ေက်ာက္ စသည္တို႔၌ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းသည္ မဟုတ္။ သင္တို႔ကဲ့သို႔ ဝိညာဥ္ရွိသူ လူတို႔၌သာ ႏွိပ္စက္ ညႇဥ္းပန္းသည္။ ထိုေၾကာင့္ သုံးဆဲ့ ႏွစ္ပါးေသာ မေကာင္းမွုတို႔ကို ျပဳသျဖင့္ မႏွိပ္စက္ မညႇဥ္းပမ္း မီကာလ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္သို႔ေရာက္ေၾကာင္း ေကာင္းမွုကုသိုလ္ကို ႀကိဳးစား အားထုတ္ၾကကုန္ေလာဟု မတိုက္တြန္းေသာ္လည္း တိုက္တြန္းဘိသကဲ့သို႔ အာဏာသားကို ျမင္ေသာအခါ ဤသူ သည္ သူတစ္ပါးကိုသာ ႏွိပ္စက္ည|ဥ္းပန္းသည္ မဟုတ္။ ငါ့ကို လည္း ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္း လိမ့္မည္ဟု ႏွလုံးပိုက္၍ မဂ္ဖိုလ္ နိဗၺာန္သို႔ေရာက္ေၾကာင္း ေကာင္းမွုကုသိုလ္တရားကို ေအာက္ေမ့ အားထုတ္ခဲ့ဖူး၏ေလာ။

              ငရဲသား-အားမထုတ္ခဲ့ဘူးပါ။ ယမမင္း-မေကာင္းမွုကို ေမာင္းမင္း၏ ေဆြမ်ိဳး ဉာတိ၊ ဆရာ၊ မိဘ စသည္တို႔က ျပဳေပးၾကသည္ မဟုတ္။ ေမာင္မင္း ကိုယ္တိုင္ ျပဳခဲ့သည္ျဖစ္၍ ျပဳခဲ့သမၽွ အျပစ္ဒဏ္ကို ေမ့ေလ်ာ့ သူတို႔ ထုံးစံအတိုင္း ေမာင္မင္းသာလၽွင္ ခံရေခ်ေတာ့မည္။ ထိုသို႔ သတိေပးလ်က္ႏွင့္မွ ေကာင္းမွုကုသိုလ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ဖူး သည္ကို သတိမေသးလၽွင္ ယမမင္းသည္ ထိုငရဲသား လူျဖစ္စဥ္ က ကုသိုလ္ေကာင္းမွု ျပဳလုပ္ၿပီးလၽွင္ မိမိအား အမၽွေပးေဝခဲ့ ဘူးသေလာဟု စဥ္းစားျပန္သည္။ စဥ္းစား၍ သတိရလၽွင္ ထို ငရဲသား ျပဳလုပ္ခဲ့ဖူးသည့္ ကုသိုလ္ေကာင္းမွုကို သတိေပး ေလသည္။ ထိုသို႔ သတိေပးသျဖင့္ ငရဲသားက မိမိျပဳလုပ္ခဲ့ ဖူးသည့္ ကုသိုလ္ေကာင္းမွုကို သတိရလၽွင္ ငရဲသားဘဝမွ စုေတၿပီးလၽွင္ သုဂတိဘဝသို႔ ေရာက္သြားေလသည္။

            ထိုသို႔ အထက္ပါ ေဒဝဒူတ ငါးမ်ိဳးကိုေဖာ္ျပလ်က္ ငရဲသား ကို သတိေပးလ်က္ႏွင့္ ငရဲသားက မိမိ ကုသိုလ္ေကာင္းမွု ျပဳလပ္ခဲ့ဖူးသည္ကို သတိမရလၽွင္ျဖစ္ေစ၊ ယမမင္းက ငရဲသား သည္ လူျဖစ္စဥ္က ကုသိုလ္ ေကာင္းမွုကို ျပဳလုပ္ၿပီးလၽွင္ မိမိအား အမၽွေပးေဝခဲ့ဖူးသည္ကို စဥ္းစား၍ မရေသာအခါတြင္ ျဖစ္ေစ ဆိတ္ဆိတ္သာေနလိုက္လၽွင္ ငရဲထိန္းတို႔က ထို ငရဲသားအား အလၽွံတေျပာင္ေျပာင္ ေတာက္ေလာင္လ်က္ ရွိေသာ သံေျမျပင္သို႔ ဆြဲငင္ၿပီးလၽွင္ အလၽွံတေျပာင္ေျပာင္ ေတာက္ေလာင္ေနေသာ သံေဆာက္ပုတ္တို႔ျဖင့္ ရိုက္ႏွက္၍ အမ်ိဳးမ်ိဳး ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္းကို ျပဳလုပ္ကုန္ၾကေလသည္။

ကိုးကား

Jump up ↑ ဥပရိပဏၰာသပါဠိေတာ္။
Jump up ↑ ဦးျမတ္ေက်ာ္(ျမန္မာစာေကာ္မရွင္)“၃၁ဘုံခရီးသည္”
Jump up ↑ ျမန္မာ့စြယ္စုံက်မ္း၊ အတြဲ(၁၀)