"ၾကယ္" ဆုိသည္မွာ

ၾကယ္ဆိုသည္မွာ ႀကီးမား ေတာက္ပ၍ ဆြဲငင္အားျဖင့္ စုစည္းထားေသာ ပလာစမာ အလုံးႀကီးျဖစ္သည္။  ၿဂိဳဟ္သည္ ၾကယ္ႏွင့္ ကြာျခားခ်က္မွာ ၿဂိဳဟ္၌ ၾကယ္ ကဲ့သို႔ ကိုယ္ပိုင္အလင္းေရာင္ မရွိေခ်။ ၿဂိဳဟ္မွထြက္ေသာ အလင္းေရာင္သည္ ေနမွရေသာ အလင္းေရာင္သာ ျဖစ္သည္။

ကမၻာႏွင့္ အနီးဆုံးၾကယ္မွာ ေနျဖစ္ၿပီး ၎သည္ ကမၻာေျမအတြက္ စြမ္းအင္အမ်ားစု၏ အရင္းအျမစ္ျဖစ္သည္။ အျခားၾကယ္မ်ားကို ေနေရာင္ျခည္ ထြန္းလင္း ေတာက္ပ မေနေသာ ညဖက္ ေကာင္းကင္ယံတြင္ ေတြ႕ျမင္နိုင္သည္။ သမိုင္းအစဥ္အဆက္တြင္ ေကာင္းကင္ထက္ရွိ ထင္ရွားေသာ ၾကယ္မ်ားကို အစုဖြဲ႕၍ နကၡတ္တာရာ အျဖစ္ သတ္မွတ္ၾကၿပီး အေတာက္ပဆုံးေသာ ၾကယ္မ်ားမွာ စနစ္တက် အမည္ေပးျခင္း ခံရသည္။  ၾကယ္တို႔၏ စုစုေပါင္းျဒပ္ထုသည္ ၎တို႔၏ ဆင့္ကဲျဖစ္ေပၚတိုးတက္လာျခင္း ႏွင့္ အဆုံးသတ္ေမွးမွိန္ေပ်ာက္ကြယ္ သြားျခင္းတို႔အတြက္ အဓိက အဆုံးအျဖတ္ေပးသည့္ အရာျဖစ္သည္။ ၾကယ္၏ အျခားစရိုက္သဘာဝမ်ားကိုမူ ၾကယ္၏အခ်င္း၊ လည္ပတ္ပုံ၊ ေရြ႕လ်ားပုံ ႏွင့္ အပူခ်ိန္တို႔အပါအဝင္ ၎၏ ဆင့္ကဲျဖစ္ေပၚ ေျပာင္းလဲတိုးတက္လာျခင္း သမိုင္းေၾကာင္း မွ ဆုံးျဖတ္ေပးသည္။ ၾကယ္မ်ား၏ အပူခ်ိန္ႏွင့္ ၎၏ အလင္းေရာင္ထြန္းလင္းေတာက္ပမႈ တို႔အား ႏွိုင္းယွဥ္ေရးဆြဲထားေသာ ပုံကို ဟတ္ဇပရင္း-ရပ္ဆဲလ္ပုံ (Hertzsprung-Russell diagram) သို႔ H–R diagram ဟုေခၚေဝၚၾကၿပီး ထိုပုံမွတဆင့္ ၾကယ္၏ သက္တမ္းႏွင့္ ဆင့္ကဲျဖစ္ေပၚ ေျပာင္းလဲမႈ တို႔ကို တိုင္းတာနိုင္သည္။

သမိုင္းေၾကာင္းအား ျပန္လည္ၾကည့္ရႈမည္ ဆိုလၽွင္ ၾကယ္တို႔သည္ ကမၻာတဝွမ္းလုံးရွိ ယဥ္ေက်းမႈ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတို႔အတြက္ အေရးပါေသာ က႑တြင္ ပါဝင္ခဲ့သည္။ ၾကယ္တို႔သည္ ဘာသာေရး ထုံးတမ္းစဥ္လာမ်ား၏ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ခဲ့႐ုံသာမက ေကာင္းကင္ကို အသုံးျပဳ၍ လမ္းေၾကာင္းရွာ သြားလာျခင္းႏွင့္ အရပ္မ်က္ႏွာရွာေဖြျခင္းတို႔တြင္လည္း ပါဝင္ခဲ့သည္။ ေရွးေခတ္ နကၡတၱ ပညာရွင္အမ်ားစုတို႔က ၾကယ္မ်ားသည္ ေကာင္းကင္ဘုံႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ စက္ဝန္းႀကီးတစ္ခုတြင္ အေသေနရာခ်ထားၿပီး မေျပာင္းလဲနိုင္ေသာ အရာမ်ားဟု ယုံၾကည္ခဲ့ၾကသည္။ ထုံးတမ္းစဥ္လာအရ နကၡတၱ ပညာရွင္တို႔သည္ ၾကယ္မ်ားကို အစုဖြဲ႕၍ နကၡတ္တာရာမ်ား အျဖစ္သတ္မွတ္ခဲ့ၾကၿပီး ၎တို႔ကို အသုံးျပဳ၍ ၿဂိဳဟ္တို႔၏ ေရြ႕လ်ားပုံႏွင့္ ေနကို ရည္ညႊန္း၍ ေရာက္ရွိေနေသာ ေနရာတို႔ကို ေျခရာခံ ေစာင့္ၾကည့္ခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ခံတြင္ ရွိေသာ ၾကယ္မ်ားကို မူတည္၍ ေန၏ ေရြ႕လ်ားပုံကို အသုံးျပဳ၍ ျပကၡဒိန္မ်ားကို တီထြင္ခဲ့ၾကၿပီး ထိုျပကၡဒိန္မ်ားကို စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အသုံးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ယေန႔ကမၻာ၏ ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ အသုံးျပဳေနၾကေသာ  Gregorian ျပကၡဒိန္မွာ ေနအေပၚတြင္ မူတည္၍ ဖန္တီးထားေသာ ျပကၡဒိန္ျဖစ္ၿပီး ကမၻာ၏ မိမိဝင္ရိုးေပၚတြင္ လည္ပတ္မႈ ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေထာင့္ကို အနီးဆုံးၾကယ္ျဖစ္သည့္ ေနအေပၚတြင္ မူတည္၍ တြက္ခ်က္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။

၂၀ ရာစုႏွစ္အတြင္းတြင္ ၾကယ္မ်ားကို သိပၸံနည္းက် ေလ့လာျခင္းတြင္ လၽွင္ျမန္စြာ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္လာခဲ့သည္။ ဓာတ္ပုံမ်ားသည္ အာကာသ ေလ့လာရာတြင္ တန္ဖိုးရွိေသာ ကိရိယာမ်ား ျဖစ္လာသည္။ ကားလ္ ရွဝါ့ဇ္ခ်ိဳင္းက ၾကယ္တို႔၏ အေရာင္ ႏွင့္ ထိုအေၾကာင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ အပူခ်ိန္တို႔ကို မ်က္စိျဖင့္ ျမင္ရေသာ အတိုင္းအတာကို ဓာတ္ပုံတြင္ ျမင္ရေသာ အတိုင္းအတာ ေပၚမူတည္၍ ဆုံးျဖတ္နိုင္ေၾကာင္း ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့သည္။ photoelectric photometer ကိုတီထြင္နိုင္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ လွိုင္းအလ်ား အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔၏ အပိုင္းအျခား အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔တြင္ အလြန္တိက်ေသာ တိုင္းတာမႈကို ျပဳနိုင္ခဲ့သည္။ ၁၉၂၁ ခုႏွစ္တြင္ အဲလ္ဘတ္ ေအ မိုက္ကယ္ဆန္သည္ ဟြတ္ကာ တယ္လီစကုပ္ ေပၚတြင္ အင္တာဖယ္ရိုမီတာ (interferometer) ကို အသုံးျပဳ၍ ပထမဆုံးအေနျဖင့္ ၾကယ္၏ အခ်င္းကို တိုင္းတာနိုင္ခဲ့သည္။

ၾကယ္တို႔၏ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေျခခံႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အေရးပါေသာ အယူအဆမ်ားသည္ ႏွစ္ဆယ္ရာစု အစပိုင္း ပထမဆုံး ဆယ္စုႏွစ္တြင္ စတင္ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ ၁၉၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ဟတ္ဇ္စပရန္း-ရပ္ဆဲလ္ ပုံဆြဲနည္း (Hertzsprung-Russell diagram) ကို တီထြင္ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ အာကာသ႐ူပေဗဒႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ၾကယ္တို႔၏ ေလ့လာမႈမွာ ပိုမို တိုးတက္လာခဲ့သည္။ ၾကယ္တို႔၏ အတြင္းပိုင္းႏွင့္ ဆင့္ကဲျဖစ္ေပၚလာပုံတို႔ကို ရွင္းလင္းျပနိုင္သည့္ ေအာင္ျမင္ေသာ သ႐ုပ္ျပပုံစံမ်ားကိုလည္း တီထြင္ေဖာ္ထုတ္ နိုင္ခဲ့သည္။ ကြမ္တမ္ ႐ူပေဗဒ တိုးတက္လာမႈေၾကာင့္ ၾကယ္တို႔၏ ျဖာထြက္ေရာင္ျခည္ အလင္းတန္းမ်ား အေၾကာင္းကို ေအာင္ျမင္စြာ ရွင္းလင္း ျပသနိုင္ခဲ့သည္။ ထိုအေၾကာင္းေၾကာင့္ ၾကယ္တို႔၏ ပတ္ဝန္းက်င္ရွိ ဓာတ္မ်ား ပါဝင္ဖြဲ႕စည္းပုံကို အဆုံးအျဖတ္ ေပးနိုင္ခဲ့သည္။

ေန အပါအဝင္ အခ်ိဳ႕ေသာ တာရာမ်ားတြင္ ၎တို႔ႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ကိုယ္ပိုင္ ဒ႑ာရီမ်ား ရွိၾကသည္။ ေရွးေခတ္ဂရိမ်ားအတြက္မူ ပလဲနက္ သို႔မဟုတ္ ေလၽွာက္သြားေနသူမ်ားဟု အဓိပၸာယ္ရေသာ ၿဂိဳဟ္မ်ားမွာ အေရးႀကီးေသာ နတ္ဘုရားမ်ားကို ကိုယ္စားျပဳေနၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၿဂိဳဟ္မ်ားကို မာက်ဴရီၿဂိဳဟ္၊ ဗီးနပ္စ္ၿဂိဳဟ္၊ မားစ္ၿဂိဳဟ္၊ ဂ်ဴပီတာၿဂိဳဟ္ ႏွင့္ ေစတန္ၿဂိဳဟ္ ဟု အမည္မ်ား မွည့္ေခၚခဲ့ၾကသည္။ ယူေရးနပ္စ္ ႏွင့္ နပ္ပကၽြန္းတို႔မွာလည္း ဂရိ ႏွင့္ ေရာမတို႔၏ ဒ႑ာရီလာ နတ္ဘုရားမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၎တို႔၏ အလင္းေရာင္ ေမွးမွိန္မႈေၾကာင့္ ေရွးေခတ္ အခါက ရွိမွန္း မသိခဲ့ၾကေပ။ ၎တို႔၏ နာမည္ကို ေနာက္ပိုင္းေခတ္ နကၡတၱေဗဒပညာရွင္မ်ားက မွည့္ေခၚခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

ၾကယ္တစ္စင္းႏွင့္တစ္စင္းသို႔လည္းေကာင္း ဂယ္လက္ဆီတို႔၏ အကြာအေဝးအားလည္းေကာင္း မဟာစၾကာဝဠာအား တိုင္းတာရာတြင္ စံအျဖစ္ အလင္းႏွစ္ကို အသုံးျပဳသည္။